Een keeper die op acrobatische wijze over de bal heen springt, spelers van twee teams die eensgezind het veld verlaten omdat de scheidsrechter er een potje van maakt en een tweetal wedstrijden op het vriendschappelijke Antalya-toernooi waarin zeven doelpunten vallen uit zeven penalties.

Het maakt het voetbal er niet leuker op. Waar wereldwijd wekelijks miljoenen mensen geboeid meeleven met tweeëntwintig mannen met een bal, is sprake van een schijnwereld waar miljarden in omgaan en waar maar weinigen weet van hebben. Dat dat niet alleen het geval is in vreemde landen werd duidelijk tijdens deel één van de documentaire “Einde Speeltijd” die NPO zondagavond uitzond. In deze documentaire gaan Tom Knipping en Iwan van Duren (auteurs van het boek Voetbal & Maffia) nader in op de vraag of ook in Nederland wedstrijden worden beïnvloed.

Het moge duidelijk zijn: werelden waar veel geld in omgaat, zijn vaak interessant voor mensen met criminele bedoelingen. Zo werkt het met casino’s, prostitutie en drugs en sinds ene jaar of twintig ook met voetbal. Met de opkomst van online gokken werd het voor mensen wel heel makkelijk om geld in te zetten op wedstrijden. Daar is niets mis mee. Het is legaal en kan zelfs leuk zijn. Overigens begint dit al klein als er in huiselijke kring of op het werk pooltjes worden gemaakt waarbij iedereen voor een klein bedrag een uitslag mag raden.

Online gokken op voetbalwedstrijden is de laatste jaren enorm populair geworden. Volgens het bedrijf Sportradar in Londen, is ook de eredivisie in trek bij gokkers.

Volgens een woordvoerder wordt er wereldwijd gegokt op wedstrijden uit ons land en gaan er bedragen in om die tussen de vijftien en twintig miljoen euro liggen. ,,En als het gaat om wedstrijden tussen toppers als PSV en Ajax ligt het nog hoger. Dan praat je over vele tientallen miljoenen”, aldus Sportradar.

Stel je voor: de wedstrijd Sparta – Roda JC heeft niet alleen belangen voor de deelnemende spelers en clubs, maar ook voor heel veel mensen in het buitenland die er samen miljoenen euro’s op hebben gezet. Duidelijk is dat je flinke voordelen kunt behalen als je de uitslag van een wedstrijd kunt beïnvloeden. En dat geldt voor elke wedstrijd. Wereldwijd gaat er jaarlijks 1400 miljard dollar om in het gokken op sportwedstrijden. Ter vergelijking: Shell heeft een jaaromzet van 347 dollar en in Coca Cola gaat 40 miljard om. Het zijn bedragen die voor de gewone man niet voor te stellen zijn.

Dat hier ook Nederlanders bij betrokken zijn is geen wonder. Joey van den Berg speelde in 2015 met SC Heerenveen een oefenwedstrijd tegen Standard Luik. De scheidsrechter van dienst bleef maar met penalties en kaarten strooien. Volgens Van den Berg begrepen ook de spelers van Standard Luik er niks van. Uiteindelijk was men er klaar mee en stapten beide ploegen van het veld. Een ander voorbeeld is de wedstrijd Roda JC – Heracles die door de Limburgers gewonnen wordt met 2-1. Volgens onderzoekers kan deze wedstrijd als verdacht worden aangemerkt.

Het meest bekende voorbeeld van een Nederlandse club die is betrokken bij het beïnvloeden van voetbaluitslagen (matchfixing) is Willem II dat ooit Ibrahim Kargbo in dienst had. Kargbo, international van Sierra Leone, wordt genoemd in een grootschalig onderzoek naar matchfixing. Volgens mailverkeer met een crimineel genaamd Perumal kon Kargbo regelen dat de wedstrijden van Willem II tegen FC Utrecht en Sparta expres zouden worden verloren. De eerder genoemde Perumal staat bekend als groot matchfixer en heeft de illustere bijnaam: De man met de cap. Kargbo, ondertussen spelend in Engeland op een laag niveau, is om een reactie gevraagd. Opvallend is zijn open houding.

Hij zegt in de documentaire:,,Ik ben onschuldig. Als je naar die wedstrijden kijkt, zie je dat niets fout doe.” Op de vraag wat hij weet van mails is zijn antwoord duidelijk:,,Ik heb die mails niet verstuurd.”

Theo van Seggelen van FIFpro herinnert zich Kargbo als een aardige man. ,,Ik heb hem een onderscheiding overhandigd in zijn tijd bij Willem II”, blikt Van Seggelen terug in het tv-programma. De onderscheiding krijgt Kargbo omdat hij een benefietwedstrijd regelt tussen zijn club Willem II en zijn land Sierra Leone. Onderdak voor de spelers van Sierra Leone in Nederland wordt betaald door een oude bekende: Perumal. Overigens laat het Openbaar Ministerie weten dat Ibrahim Kargbo nog steeds verdachte is in de zaak rondom het match fixen.

Als in Duitsland een grootschalig onderzoek naar prostitutie wordt gedaan komt ook de naam van de Nederlander Paul R. naar voren. Volgens onderzoek is R. betrokken bij het beïnvloeden van voetbaluitslagen. Er worden vier wedstrijden uit de Jupiler League genoemd die men aanmerkt als verdacht: Veendam – Helmond Sport, FC Volendam – Excelsior, De Graafschap – Telstar en Fortuna Sittard – Cambuur Leeuwarden.

De onderzoekers doen melding van hun bevindingen bij de KNVB en justitie. Uiteindelijk wordt er niets mee gedaan door justitie en wordt Paul R. vrijgesproken. Volgens de documentaire heeft dit soort zaken geen prioriteit bij de Nederlandse overheid zolang er geen bloed vloeit. Voor de duidelijkheid: in andere landen is bewezen dat er sprake is van afpersing, mishandeling en zelfs moord als het gaat om het beïnvloeden van voetbalwedstrijden. Het zijn pure maffiapraktijken waar de voetballerij mee te maken heeft.

In Nederland is matchfixing niet strafbaar

Bijzonder feit: Europol bracht enkele jaren geleden aan het licht dat er bij een onderzoek 425 clubofficials, wedstrijdofficials en spelers betrokken waren bij activiteiten die het daglicht niet konden verdragen. Voor veel landen was dat mede een signaal om de wetgeving strenger te maken. Nederland deed niets. Ondanks de vele Kamervragen die Tsjeerd van Dekken stelde is er in Nederland nooit iets gedaan.

De genoemde Jupiler League-wedstrijden zijn volgens Van Dekker ,,Onderzocht en aangetoond, maar nooit aangepakt.” Nederland is één van de weinige landen in Europa waar Matchfixing niet als strafbaar feit wordt aangemerkt.

Een slechte zaak? Ja. Maar er zijn meer manieren om criminaliteit tegen te gaan. Volgens Marjan Olfers, bijzonder hoogleraar sport en recht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, is er bij matchfixing vaak sprake van andere activiteiten. In de documentaire “Einde Speeltijd” noemde ze onder meer: witwassen, fraude en valsheid in geschrifte. Volgens Olfers is Nederland aantrekkelijk voor fixers omdat ,,Hier een hoge mate van geloofwaardigheid is”.

Tel daar bij op dat er in Nederland geen gespecialiseerde onderzoeksteams zijn, er bij een gemiddelde eredivisiewedstrijd vijftien tot twintig miljoen euro vergokt wordt en er nog nooit een zaak omtrent deze problematiek is geweest en je kunt vaststellen: Het kan niet anders dan dat in Nederland ook dingen niet kloppen.

De KNVB laat in de documentaire weten niets liever te willen dan beïnvloeiding van wedstrijden tegen te gaan. De voetbalbond maakte dan ook deel uit van een signaleringsoverleg. Als er in 2016 bij de bond signalen binnenkomen dat er drie wedstrijden als verdacht zijn aangemerkt (NEC – Willem II, FC Utrecht – Willem II en FC Twente – Cambuur Leeuwarden, allen in 2016 gespeeld) maakt de bond dan ook melding van dit gegeven tijdens het overleg waar ook het Openbaar Ministerie zitting in heeft. Er volgt een onderzoek, maar geen actie.

Perumal is ondertussen bezig FC Atlanta in de derde divisie van Finland te kopen voor € 200.000. Hij haalt vier Nederlandse spelers, waarvan er drie later in verband worden gebracht met matchfixing. De vice-voorzitter van Atlanta wil in de documentaire van Knipping en Van Duren niets zeggen. De trainer wil wel praten, maar houdt het vaag. Hij spreekt over:,,Iets met matchfixing.”

Anno nu is Perumal nog steeds actief. Ondanks het feit dat hij in diverse landen heeft vastgezeten voor matchfixing, kan hij zich in Nederland vrij bewegen. Zo zoekt hij via mail contact met voetballers uit de Nederlandse competities en bezoekt hij wedstrijden van Jong PSV. De KNVB is hiervan op de hoogte en heeft Nederlandse clubs gewaarschuwd voor Perumal. Maar oppakken doet het Openbaar Ministerie niet. Wel zegt men bij het O.M. prioriteit te geven aan matchfixing. Tot op heden zonder resultaat.

Wie de documentaire bekijkt, zal vooral met één woord achterblijven: naïef.

Fotocredits: Bart Nijpels. Volgende week zondag is Deel 2 van deze documentaire op TV: “Hopen op de sjeik”